Cơm cháy, tái dê và miến lươn là ba món ăn đặc sản ẩm thực nổi tiếng bậc nhất ở Ninh Bình hiện nay.
Bài viết nói về Đặc sản ẩm thực Ninh Bình được sao chép trong cuốn Văn Hoá Ẩm Thực Ninh Bình của nhà xuất bản Văn Hoá Dân Tộc.
Tác phẩm Văn Hoá Ẩm thực Ninh Bình do tác giả Vũ Văn Lâu biên soạn. Ông sinh năm 1948 tại xã Ninh Tiến – Thành phố Ninh Bình – Tỉnh Ninh Bình.
Chuỗi Danh sách các đặc sản ẩm thực Ninh Bình
1. Ốc nhồi Gia Viễn
Ốc nhồi có ở nhiều nơi, sẵn nhất là ở vùng đồng chiêm trũng thuộc địa phận huyện Gia Viễn. Ở đây có nhiều đầm ao, sông ngòi, đồng chiêm trũng quanh năm ngập nước, nhiều loại cây cỏ, rong rêu dưới nước là môi trườnng tốt cho ốc nhồi cư trú, sinh sôi nảy nở.
Ốc nhồi ở đây xưa nay so với nơi khác không chỉ nhiều về số lượng mà chất lượng cũng thơm ngon hơn hẳn. Do vậy các khách sạn, nhà hàng thường lên tận nơi mua về làm món đặc sản.
Các món ốc phổ biến bao gồm: Món ốc luộc, ốc xào, ốc nấu…
Cùng đọc qua bài viết nói về khu đô thị 1100ha ở Gia Viễn Ninh Bình, nơi có món ốc nhồi nổi tiếng tại Ninh Bình.
2. Cá rô Tổng Trường
Tổng Trường nay là xã Trường Yên đất Cố đô Hoa Lư có đền Đinh Lê, trước kia thuộc huyện Gia Viễn.
Cá rô ở đây sẵn cái ăn quanh năm nên to con và béo vàng chứ không như loại cá rô nơi khác thân dài, lép, có màu đen xám hoặc xanh xao, nhỏ con.
Cá rô Tổng Trường có thịt rắn, vàng, thơm ngon đặc biệt. Người ta có thể chế biến thành nhiều món ăn như: rang, rán, nấu canh hoặc kho khô… Nếu uống rượu, người ta thích dùng món rang hoặc rán giòn, còn ăn cơm thường dùng món canh và kho.
3. Tái dê Cố đô
Cố đô Hoa Lư nằm trên đất Trường Yên huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội hơn chín chục cây số.
Cũng tại nơi đây, từ lâu đã có một món ăn đặc sản nổi tiếng mà thiên nhiên đã ban tặng cho nhân dân trong vùng và du khách thập phương, đó là món tái dê (Sơn Dương) Trường Yên.
Khi thưởng thức thịt dê Trường Yên, những người điệu có chung một nhận xét: thịt dê ở đây vừa thơm, ngon ngọt vừa mát lành hơn nhiều vùng khác và lý giải rằng: loài dê nơi đây ăn toàn lá cây, cỏ mọc hoang dã trên núi đá vôi cao, lồng lộng nắng gió, khí trời.
Thịt dê có thể chế biến thành các món ăn: Món tiết canh dê, tái dê, dê nướng, dê hấp, lẩu dê, sốt vang, dê hầm…
4. Rượu Kim Sơn
Kim Sơn là một huyện miền biển phía đông nam của tỉnh Ninh Bình.
Nhiều người sành rượu cho rằng rượu Kim Sơn ngon chẳng kém gì rượu Làng Vân (Bắc Ninh) và nhiều nơi khác. Rượu Kim Sơn có những sắc thái và hương vị rất riêng của một vùng, nơi đất và nước áp biển bao la.
Tiêu biểu nhất, đặc sắc và nổi tiếng nhất vẫn là rượu của Lai Thành – một xã cực năm của huyện Kim Sơn.
5. Cơm cháy Hương Mai
Cơm cháy có ở Ninh Bình từ bao giờ, chưa ai biết được chính xác. Có một số cụ cao tuổi làm nghề cơm phở ở thành phố kể rằng nguồn gốc món cơm cháy do người Tàu (Trung Quốc) sang làm thuê và truyền lại. Hàng cơm phở đầu tiên thường có cơm cháy là quán cơm phở Hương Mai ở gần ngã ba chợ Đón thành phố Ninh Bình.
Món cơm cháy nhà hàng Hương Mai, thành phố Ninh Bình từ lâu đã rất nổi tiếng. Có nhiều khách ở Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh phía Bắc và miền trung. Đặc biệt là nhiều người từ tỉnh phía Nam, trong đó có thành phố Hồ Chí Minh khi đi qua thành phố Ninh Bình đã không quên thưởng thức món cơm độc đáo này.
6. Món hến cũng là 1 Đặc sản ẩm thực Ninh Bình
Nếu có dịp bạn hãy đến thưởng thức các món hến tại phố Me, huyện Gia Viễn nhé!. Hến ở nơi đây không to con lắm nhưng rất mẩy, múp đầu có màu trắng bạc, vỏ có màu vàng sáng. Nhìn vỏ bề ngoài đã thấy ngon mắt.
Người ta thường dùng hến để làm món chả hến, sào hến hoặc nấu canh, nấu cháo…
7. Món lươn bà Phấn
Riêng món lươn từ lâu nhiều người đã biết đến cửa hàng Bà Phấn. Bà được mẹ chồng truyền nghề và trở thành nổi tiếng nhất thành phố Ninh Bình từ những năm 1960.
Bà đã qua đời năm 1996 và truyền nghề cho ba người con trai cuối là anh Trần Khắc Tiến, Trần Khắc Dũng và con út là Trần Khắc Mạnh.
Cả ba nhà hàng con Bà Phấn hiện ở liền nhau cùng một vị trí, xưa thuộc thôn Trực Độ, thị xã Ninh Bình, nay là trung tâm thành phố – nơi ngã tư giữa đường Trần Hưng Đạo (Quốc Lộ 1A), một ngả ra chợ Rồng, một ngả vào bệnh viện tỉnh.
Ngoài món miến lươn ra, quán còn phục vụ các món khác như: lẩu lươn, lươn gói bung lá lộc mai
8. Cuốn tôm
Cuốn tôm là món ăn tổng hợp, mỗi cái cuốn tôm gồm 7-8 loại thực phẩm và gia vị: thịt lợn ba chỉ luộc kỹ, thái lát, tôm rang bóc vỏ bỏ đầu, trứng rán, giò lụa thái sợi. Tất cả được gói trong lá rau xà lách và rau thơm, ngoài cùng cuốn cả cây hành luộc, lá xanh, củ trắng nón.
9. Bánh gai Cam Giá
Câu tục ngữ: “Bánh gai Cam Giá, bánh lá La Phù” là để nói đến món ăn nổi tiếng tại làng Cam Giá, xã Ninh Khánh, huyện Hoa Lư.
10. Cá kho niêu đất
Cá kho có nhiều loại: kho khô, kho nhát (lạt), kho rim, kho hầm, kho tàu… Nếu kể phụ gia thì có kho măng, kho chuối xanh, kho cà, kho mắm, kho tương. Tuỳ theo khẩu vị mà người ta chọn nguyên liệu và kiểu kho như thế nào.
Trong số những món cá kho, người sành ăn thường thích nhất là món cá đồng kho trong niêu đất. Món có kho này có từ lâu đời, là món truyền thống. Nguyên liệu là cá đồng có chất tanh riêng nên cần phải làm thật sạch và khi kho có thể là quả chuối xanh, gáo, khế, giềng, hành…
Điểm danh thêm 18 món ăn đặc sản ẩm thực Ninh Bình
11. Nem Yên Mạc
12. Nước chấm và gia vị
13. Đặc sản ẩm thực Ninh Bình với món Xôi Đâm
14. Đặc sản ẩm thực Ninh Bình với món Giả cầy
15. Rươi Kim Sơn
16. Đặc sản ẩm thực Ninh Bình với món Thịt kho
17. Bánh đa vừng quê tôi
18. Mắm tép Gia Viễn
Những câu hỏi về Đặc sản ẩm thực Ninh Bình
Đang lấy thông tin và sẽ cập nhật ngay tại bài viết này!
Giấy chấp nhận xuất bản số 12-1378/XB-QLXB cấp ngày 23/09/2004.